DẤU HIỆU RỐI LOẠN TIÊU HÓA Ở TRẺ SƠ SINH VÀ CÁCH KHẮC PHỤC

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là tình trạng thường gặp ở trẻ dưới 1 tháng. Đây là tình trạng bất thường của đường tiêu hóa nếu không nhận biết và phân loại đúng sẽ dẫn đến xử lý chậm, có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ, đôi khi có gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Aptaclub sẽ chia sẻ về nguyên nhân, những dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục hiệu quả ngay sau đây nhé.

Rối loạn tiêu hoá ở trẻ sơ sinh là gì?

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là hiện tượng cơ vòng trong hệ tiêu hóa bị co thắt bất thường khiến trẻ sơ sinh bị đau bụng và gây rối loạn trong vấn đề tiêu hóa thức ăn. Lượng dinh dưỡng cần cung cấp cho trẻ ở giai đoạn sơ sinh rất quan trọng nên cần được duy trì ổn định. Khi rối loạn tiêu hóa trẻ sơ sinh xuất hiện sẽ làm thiếu hụt đáng kể lượng dinh dưỡng này và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của bé.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn tiêu hoá ở trẻ sơ sinh

Để nhận biết có phải là rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh không, mẹ cần theo dõi kỹ để phát hiện ra những trường hợp bất thường. Nhằm hạn chế nguy cơ suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hóa kéo dài ở trẻ, mẹ cần nhận biết một số dấu hiệu rối loạn tiêu hóa như:

Nôn trớ

Nôn trớ là một trong những dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh. Đây là hiện tượng các chất trong dạ dày chảy ngược qua miệng có hoặc không có tác động gắng sức của cơ thể. Bố mẹ nên phân biệt rõ trẻ bị nôn hay trớ. Trớ là triệu chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh, xảy ra bất thường, trẻ thường không dùng sức và là triệu chứng thường gặp không có nguy hiểm cho trẻ. Trong khi, nôn lại là triệu chứng của bệnh đường tiêu hóa, thường có dấu hiệu báo trước và trẻ thường gắng sức.

Táo bón

Trẻ đi ngoài không thường xuyên, 2-3 ngày mới đi ngoài 1 lần và phân khô rắn, đóng khuôn, cứng và to. Hậu quả của táo bón khiến trẻ đau bụng, khó chịu, biếng ăn và khóc quấy.

Tiêu chảy

Tiêu chảy cũng là một trong những biểu hiện rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh. Tình trạng này biểu hiện khi trẻ đi phân lỏng nhiều lần khiến trẻ mất nước, mệt mỏi, kén ăn.

Đau bụng

Đau bụng sẽ khiến trẻ rất khó chịu và khóc nhiều, mặt đỏ hoặc tái, chân co lên, tay nắm chặt,...Hiện tượng này xảy ra khi trẻ quá no hoặc quá đói. Mẹ nên quan sát kỹ để nắm bắt tình hình và có cách xử lý tương ứng.

Bú kém

Bú kém hay bỏ bú là triệu chứng nặng ở trẻ sơ sinh. Trong những trường hợp này bố mẹ nên đưa trẻ đến khám bệnh viện để được thăm khám và tìm nguyên nhân.

Chậm tăng cân

Trẻ chậm tăng cân khi cơ thể bị rối loạn tiêu hóa không thể hấp thụ chất dinh dưỡng một cách đầy đủ nhất. Nếu mẹ đã bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ mà trẻ vẫn chậm tăng cân thì hãy đưa trẻ đi thăm khám để xác định nguyên nhân và tìm giải pháp phù hợp.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hoá

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc tiêu hóa thức ăn gặp khó khăn sẽ gây khó chịu và ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng sức khỏe của trẻ nên cần đặc biệt lưu ý. Một số nguyên nhân có thể kể đến như:

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện, còn non yếu

Nguyên nhân chính gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh thường là do hệ tiêu hóa và sức đề kháng của trẻ chưa hoàn thiện. Khi mới chào đời, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn đang trong quá trình phát triển về cấu tạo và chức năng.

• Thực quản ngắn và thành mỏng, khiến lớp cơ thắt thực quản hoạt động không tốt, dẫn đến khả năng dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, làm trẻ dễ bị trào ngược dạ dày.
• Dạ dày của trẻ sơ sinh có dung tích nhỏ và nằm cao trong bụng, thành dạ dày mỏng và ít có sợi cơ đàn hồi, khiến việc tiêu hóa thức ăn chưa hiệu quả.
• Gan chưa hoàn thiện, làm cho trẻ chưa thể tiêu hóa và hấp thụ hoàn toàn thức ăn.
• Đồng thời, cơ bụng, cơ đáy chậu và cơ hậu môn của trẻ chưa phối hợp nhịp nhàng, làm trẻ dễ bị táo bón.

Ngoài ra, trẻ được sinh ra bằng hình thức sinh thường và sinh đủ tháng sẽ có hệ tiêu hóa có cấu trúc tốt hơn so với những trẻ sinh non hoặc sinh mổ. Trẻ sinh mổ do vi khuẩn đường ruột hình thành chậm hơn, dẫn đến khả năng gặp các vấn đề về tiêu hóa như nôn trớ, ợ hơi, táo bón, trướng bụng, tiêu chảy và các vấn đề khác.

Chế độ ăn uống của mẹ chưa phù hợp

Chăm sóc chế độ ăn uống của mẹ là một yếu tố quan trọng trong việc giải quyết rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh khi đang bú sữa mẹ. Chính những gì mẹ ăn sẽ được chuyển hóa thành thành phần của sữa mẹ, và điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tiêu hóa của trẻ. Đặc biệt, trong thời gian đầu sau sinh, trẻ cần nhận được sữa mẹ chất lượng để phát triển khỏe mạnh và thích nghi với môi trường mới.

Trong trường hợp trẻ của bạn gặp phải tình trạng táo bón, mẹ cần xem xét chế độ ăn uống của mình. Có thể mẹ đang thiếu chất xơ, uống quá ít nước, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ hoặc thực phẩm khó tiêu hóa. Trong giai đoạn cho con bú, để tránh rối loạn tiêu hóa cho trẻ, mẹ nên duy trì một chế độ ăn đa dạng và cân bằng, bao gồm các nhóm chất như chất đạm, chất béo, tinh bột, đường, vitamin và khoáng chất. Bữa ăn cần có nhiều rau xanh để bổ sung chất xơ cho cơ thể. Hãy ăn nhiều trái cây và thực phẩm tươi mát, có tác dụng làm dịu tiêu hóa  và hãy uống đủ nước, ăn sữa chua.

Khi trẻ gặp rối loạn tiêu hóa, mẹ cũng cần hạn chế ăn các loại thức ăn có tính cay, nóng, thức ăn chiên nhiều dầu mỡ, thực phẩm nhanh, thức ăn chứa nhiều đường, chất kích thích, cũng như rượu, bia và cà phê. Chú trọng vào việc ăn uống hợp lý sẽ giúp duy trì sức khỏe của trẻ và hỗ trợ tiêu hóa một cách tốt nhất.

Pha sữa sai cách

Khi mẹ không có đủ sữa hoặc không thể cho con bú, việc sử dụng sữa công thức là một giải pháp thay thế. Tuy nhiên, không chỉ việc lựa chọn sữa công thức phù hợp mà cách pha sữa cũng rất quan trọng. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất nhạy cảm, việc pha sữa không đúng cách có thể gây rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển và hấp thụ dinh dưỡng của trẻ. Dưới đây là một số sai lầm khi pha sữa công thức cho trẻ:

• Sử dụng nước nóng để pha sữa công thức: Nhiệt độ cao của nước nóng có thể làm mất đi một số chất dinh dưỡng quan trọng trong sữa. Vì thế khi pha sữa, mẹ nên pha theo công thức 1⁄2 nước sôi kết hợp 1⁄2 nước sôi để nguội.
• Thiếu vệ sinh khi pha sữa công thức: Vệ sinh là một yếu tố quan trọng khi pha sữa công thức. Các dụng cụ pha sữa cần được rửa sạch, làm khô và bảo quản đúng quy định để tránh vi khuẩn gây hại.
• Sai tỷ lệ pha sữa, quá đặc hoặc quá loãng: Một số người mẹ có thể cố tình pha thêm sữa để trẻ ăn nhiều hơn hoặc pha loãng để tiết kiệm. Tuy nhiên, việc này là không đúng. Trẻ sơ sinh cần nhận đủ lượng dinh dưỡng từ sữa công thức và việc pha quá đặc hoặc quá loãng có thể làm trẻ thiếu nước hoặc không hấp thụ đủ chất dinh dưỡng.

Quan trọng nhất là mẹ nên tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về cách pha sữa công thức và đảm bảo mọi quy trình vệ sinh. Điều này đảm bảo trẻ nhận được sữa công thức đủ chất lượng và dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh.

Tư thế cho trẻ bú sai cách

Khi mới sinh, hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt và da dày nhỏ, dễ dẫn đến hiện tượng nôn trớ. Việc cho trẻ bú không đúng tư thế cũng gây khó khăn cho việc nuốt và làm sữa trào lên thực quản, gây nôn. Hơn nữa, việc cho trẻ bú sai tư thế còn ảnh hưởng đến khả năng hấp thu của hệ tiêu hóa. Nếu trẻ không hấp thu đủ chất dinh dưỡng, có thể dẫn đến thiếu cân và suy dinh dưỡng.

Tư thế cho trẻ bú và khớp ngậm đúng cũng là hai yếu tố liên quan mật thiết. Nếu mẹ cho trẻ bú sai tư thế, trẻ khó có khớp ngậm đúng. Việc trẻ chưa có khớp ngậm đúng sẽ dễ bị nôn khi sữa mẹ xuống nhanh và nhiều. Mẹ có thể lựa chọn các tư thế cho trẻ bú khác nhau, nhưng cần đảm bảo cả mẹ và trẻ đều cảm thấy thoải mái nhất và trẻ được nhiều sữa nhất.

• Phần đầu và thân trẻ nằm trên cùng một đường thẳng.
• Bụng trẻ áp sát vào bụng mẹ.
• Mặt trẻ quay vào vú mẹ, mũi trẻ đối diện với núm vú.
• Đối với trẻ sơ sinh, ngoài việc đỡ đầu và mông, mẹ cũng cần đỡ mông trẻ.

Đảm bảo những tư thế này sẽ giúp trẻ bú dễ dàng và hiệu quả hơn, đồng thời tạo cảm giác thoải mái cho cả mẹ và trẻ.

Loạn khuẩn đường ruột

Loạn khuẩn đường ruột xảy ra khi lợi khuẩn và hại khuẩn trong đường ruột của trẻ mất cân  bằng. Cụ thể khi hại khuẩn trong cơ thể lấn át, hệ miễn dịch đường ruột bị tấn công sẽ dẫn đến rối loạn tiêu hóa ở trẻ.

Đối với trẻ sinh mổ, do không trải qua quá trình đi qua ngã âm đạo dẫn đến một hệ vi sinh đường ruột khác biệt so với trẻ sinh tự nhiên. Vì không tiếp xúc với hệ vi sinh có lợi tập trung ở âm đạo của người mẹ , hệ vi sinh đường ruột của trẻ sinh mổ có nguy cơ bị mất cân bằng. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng vi khuẩn gây hại trong đường ruột, trong khi vi khuẩn có lợi bị suy giảm. Hậu quả của mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.

Hệ vi sinh đường ruột có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Vi khuẩn có lợi giúp duy trì cân bằng vi sinh và cung cấp các lợi ích cho sức khỏe, như tăng cường hệ miễn dịch, tiêu hóa chất xơ và chất béo, sản xuất các vitamin nhóm B và K. Khi hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng, các chức năng này có thể bị ảnh hưởng. Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột trong trẻ sinh mổ có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, bao gồm tiêu chảy, táo bón hoặc khó tiêu.

Trẻ mắc bệnh lý bẩm sinh ở đường tiêu hóa

Mặc dù hiếm, nhưng không thể bỏ qua việc một số trẻ sơ sinh gặp phải những bệnh lý bẩm sinh ở đường tiêu hóa, như dính ruột, tắc ruột, dị dạng đường tiêu hóa, khối u hay các vấn đề như viêm loét dạ dày - tá  tràng, viêm teo dạ dày - tá  tràng,... Những vấn đề này có thể gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ.

Dù tỷ lệ xảy ra của những nguyên nhân này thấp và không phổ biến, nhưng khi trẻ gặp phải, chúng có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Do đó, việc theo dõi và chăm sóc kỹ lưỡng sức khỏe của trẻ là điều cần thiết, để kịp thời phát hiện và điều trị các vấn đề tiêu hóa nếu có. Nếu có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng bất thường nào về tiêu hóa, nên tìm sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa để có những giải pháp phù hợp nhất cho trẻ.

Trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hoá khi nào cần đến bác sĩ?

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là tình trạng rất dễ bắt gặp ở trẻ dưới 6 tháng tuổi. Tuy không phải quá nguy hiểm nhưng các mẹ cũng không nên chủ quan. Mẹ cần theo dõi sát sao và khi tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài và các biểu hiện nôn trớ, tiêu chảy, mất nước kéo dài cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.

Cách xử lý khi trẻ bị rối loạn tiêu hoá tại nhà

Có rất nhiều cách xử lý tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh mà cha mẹ có thể áp dụng. Aptaclub sẽ liệt kê một số cách dưới đây để mẹ tham khảo và áp dụng khi cần thiết nhé:

• Thức ăn cho trẻ cần được chế biến dưới dạng mềm để dễ tiêu hóa.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho mẹ để tăng chất lượng sữa.
• Đảm bảo nguồn thực phẩm sạch sẽ và toàn bộ quá trình chế biến cũng phải đảm bảo an toàn vệ sinh.
• Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để trẻ dễ hấp thu hơn, hạn chế tình trạng quá no hoặc quá đói.
• Cho trẻ uống nhiều nước.
• Cho trẻ bú đúng tư thế.
• Thường xuyên giữ ấm vùng bụng cho trẻ, đặc biệt khi thay đổi thời tiết và trời trở lạnh.
• Bổ sung các loại thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hóa như sữa chua, rau xanh và hoa quả,...

Ngoài ra , mẹ nên tăng số lần cho con dùng sữa mẹ có chứa những dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường đề kháng, nâng cao hệ vi sinh đường ruột cũng như giảm thiểu các bệnh liên quan tới tiêu hóa. Trong một vài trường hợp không mong muốn khiến sữa mẹ về chậm hoặc không đủ cho con, mẹ có thể tham khảo thêm các sản phẩm dinh dưỡng có chứa SYNBIOTIC phù hợp cho trẻ sinh mổ. SYNBIOTIC là sự kết hợp giữa chất xơ Prebiotics và lợi khuẩn Probiotic.

• Probiotics là những loại vi khuẩn tốt có trong SYNBIOTIC, có khả năng thúc đẩy sự phát triển và duy trì hệ vi sinh cân bằng trong đường ruột. Những lợi khuẩn này giúp cung cấp sự bảo vệ khỏi vi khuẩn gây bệnh và tăng cường chức năng tiêu hóa. Bằng cách tiếp tục cung cấp probiotics cho trẻ sinh mổ, SYNBIOTIC giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
• Prebiotics là chất xơ không tiêu hóa. Chúng cung cấp chất dinh dưỡng cho vi khuẩn có lợi trong đường ruột, giúp chúng phát triển và hoạt động tốt hơn. Prebiotics tạo một môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng của probiotics, tăng cường hiệu quả của SYNBIOTIC trong việc cân bằng vi khuẩn ruột và điều trị các vấn đề tiêu chảy, táo bón,...

Việc bổ sung SYNBIOTIC cho trẻ sinh mổ có thể giúp  giảm tình trạng táo bón, tiêu chảy và các vấn đề khác liên quan đến tiêu hóa. Trẻ sẽ dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng, tăng cường sức khỏe và sự phát triển toàn diện. Đồng thời cũng giúp giảm bớt những phiền toái và lo lắng cho gia đình trong việc chăm sóc trẻ.

Trên đây là những nguyên nhân cũng như giải pháp khắc phục rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh đã được tổng hợp đầy đủ, hy vọng sẽ hữu ích cho bạn. Để có thêm nhiều kiến thức về về toàn bộ quá trình thai kỳ và nuôi con sau thai kỳ một cách khoa học, bạn hãy truy cập website: https://www.aptaclub.com.vn/ để biết thêm chi tiết nhé!