Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Mẹ có một chế độ ăn lành mạnh và cân bằng rất quan trọng giai đoạn mang thai và cho con bú. Việc kết hợp bú sữa mẹ và bú sữa bình trong những tuần đầu đời của bé có thể làm giảm khả năng tiết sữa mẹ và ảnh hưởng đến việc cho bé bú sữa mẹ sau đó. Vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhân viên y tế để đưa ra lựa chọn phù hợp về việc cho trẻ bú sữa và chế độ ăn uống.
Táo bón là bệnh khá phổ biến ở trẻ nhỏ và thường gây ra cảm giác khó chịu. Trong đó, dinh dưỡng có ảnh hưởng rất lớn đến bệnh táo bón ở trẻ. Vì vậy, để khắc phục bệnh táo bón, các bậc phụ huynh nên tìm hiểu trẻ bị táo bón nên ăn gì và không nên ăn gì để chữa và phòng ngừa bệnh. Nội dung bài viết dưới đây Aptaclub sẽ cùng bạn khám phá những loại thực phẩm nên và không nên dùng cho trẻ bị táo bón nhé!
Trước khi muốn biết trẻ bị táo bón nên ăn gì, cha mẹ cần tham khảo một số nguyên tắc trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới đây:
Tác dụng đáng chú ý nhất của chất xơ là khả năng giữ nước mạnh. Cụ thể, khi vào ruột, chất xơ hút nhiều nước giúp làm mềm phân và tăng số lần đi tiêu ở trẻ. Ngoài ra, chất xơ còn hỗ trợ điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa, từ đó làm giảm các rối loạn tiêu hóa thường gặp như tiêu chảy, táo bón. Cha mẹ nên bổ sung chất xơ vào thực đơn hàng ngày của trẻ thông qua các loại rau củ giúp nhuận tràng như chuối chín, táo, lê, khoai lang, đu đủ…
Song song với chế độ ăn nhiều chất xơ, mẹ nên chú ý hạn chế cho trẻ ăn đồ chiên rán, nước uống có gas, đồ ngọt…vì những thực phẩm này sẽ khiến trẻ khó đại tiện. Đồ chiên rán, thức ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo nhưng lại ít chất xơ, điều này không chỉ làm chậm quá trình tiêu hóa mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển triển của tình trạng táo bón.
Magie và kẽm là những chất giúp tăng cường hoạt động của bộ máy tiêu hóa, nhờ đó chức năng đào thải chất cặn bã của đại tràng cũng ổn định hơn. Ngoài ra, magie và kẽm còn rất tốt cho sức khỏe như điều hòa hệ thần kinh, vận chuyển canxi lên não, tổng hợp hormone tăng trưởng giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Thực phẩm giàu magie là ngũ cốc nguyên hạt, hạt lanh, hạt hướng dương, yến mạch, lúa mì, dưa hấu…Kẽm có trong thực phẩm hải sản như tôm, cua, thịt bò, hàu, ngũ cốc,...
Trẻ bị bón làm gì hết? Vai trò của nước giúp đào thải độc tố, kích thích tiêu hóa khỏe mạnh tăng cường trao đổi chất cũng như chống táo bón. Vì vậy, ngoài việc quan tâm trẻ bị táo bón nên ăn gì thì mẹ cũng cần cấp nước đầy đủ cho trẻ.
Thông thường, nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi không cần phải uống thêm nước. Vì sữa mẹ đã chứa 80% là nước. Điều này có nghĩa là nếu bạn lo lắng về việc trẻ thiếu nước, bạn có thể yên tâm tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoặc sử dụng sữa công thức trong trường hợp trẻ không thể bú mẹ mà không cần phải lo ngại về tình trạng thiếu nước của trẻ.
Đối với trẻ sau 6 tháng, theo khuyến cáo của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, cha mẹ nên cho trẻ uống nước hàng ngày với số lượng vừa đủ, theo đó:
*Mỗi oz tương đương khoảng 30ml.
Trẻ bị táo bón nên ăn gì là băn khoăn của rất nhiều bậc cha mẹ khi có con bị táo bón. Dưới đây là một số gợi ý lựa chọn thực phẩm cho trẻ giúp cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả:
Rau mồng tơi là thực phẩm trị táo bón rất tốt cho trẻ nhờ tính hàn, lợi tiểu và khả năng giải độc…Hàm lượng lớn chất nhầy pectin, tinh bột polysaccharide có trong rau mồng tơi sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động trơn tru hơn, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt, làm mềm phân và giúp phân dễ đi ngoài hơn.
Rau dền đỏ có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu... được dùng để chữa các bệnh về thận, táo bón cho trẻ nhỏ. Cha mẹ cần rửa sạch rau dền đỏ với nước, sau đó nấu canh, luộc hoặc nấu cháo cho trẻ ăn hàng ngày để trị táo bón. Nếu các mẹ thắc mắc trẻ bị táo bón nên ăn cháo gì thì cháo rau dền đỏ là một trong những món phù hợp.
Bông cải xanh chứa hàm lượng chất xơ vô cùng phong phú. Bên cạnh đó, bông cải xanh còn chứa nhiều vitamin C, K và folate vô cùng có lợi cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, giúp trẻ phòng ngừa và điều trị khi trẻ mắc bệnh táo hiệu quả.
Khoai lang là loại củ không thể thiếu trong danh sách trẻ bị táo bón nên ăn gì. Trong loại củ này có chứa rất nhiều chất xơ không hòa tan dưới dạng cellulose và lignin. Ăn khoai sẽ làm tăng khối lượng phân mềm, phòng ngừa táo bón và cung cấp các chất dinh dưỡng cho trẻ.
Chuối cung cấp một lượng lớn kali, axit folic, vitamin B6, pectin,…Đồng thời, loại quả này cũng cung cấp 12% lượng chất xơ cần thiết hàng ngày cho cơ thể, giúp kích thích nhu động ruột của trẻ, tăng cảm giác muốn đi ngoài.
Táo là thực phẩm chống táo bón nhờ khả năng cung cấp 17% chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Vì vậy, táo giúp cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón, làm mềm phân, có lợi cho hệ tiêu hóa của trẻ.
Chứa hàm lượng chất xơ lên đến 22%, lê có khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa hiệu quả, đẩy lùi tình trạng táo bón ở trẻ. Một quả lê cung cấp 5,5g chất xơ, một cốc nước ép lê sẽ cung cấp cho trẻ 4,1g chất xơ. Ngoài ra, lê còn chứa một lượng lớn fructose và sorbitol, là loại đường ít được cơ thể hấp thụ, thường nằm lại trong đường tiêu hóa, giúp kéo nước vào lòng ruột, mang lại tác dụng nhuận tràng tự nhiên.
Kiwi có chứa actinidia là một loại enzyme phân hủy protein, thúc đẩy quá trình tiêu hóa, tăng tần suất đi tiêu và giảm thời gian phân di chuyển qua ruột. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn khoảng 2 quả kiwi/ngày mà không cần dùng bất kỳ loại thuốc nhuận tràng nào khi trẻ bị táo bón. Ngoài ra, kiwi còn giàu vitamin K, C, E, B9, kali…giúp bổ sung dinh dưỡng cho trẻ.
Trẻ 2 tuổi bị táo bón nên ăn gì? Không chỉ trẻ 2 tuổi mà đối với trẻ đang ăn dặm cũng có thể ăn bơ để khắc phục tình trạng táo bón. Bơ là thực phẩm vàng trong chế độ ăn dặm của trẻ vì dễ ăn, thơm, mềm, giàu chất xơ và là thực phẩm hàng đầu trị táo bón. Các mẹ có thể xay sinh tố hoặc cho trẻ ăn bơ nguyên chất đều được.
Đậu bắp có khả năng giúp nhuận tràng và giảm táo bón ở trẻ nhỏ nhờ giàu hàm lượng chất xơ, axit folic, chất nhầy…100g đậu bắp sẽ cung cấp 10% lượng chất xơ cơ thể cần mỗi ngày, giúp trẻ khắc phục tình trạng táo bón.
Ngũ cốc nguyên hạt có nhiều chất xơ cũng như carbohydrate, giúp chúng trở thành một trong những thực phẩm được sử dụng phổ biến nhất để điều trị táo bón. Cha mẹ nên tập cho trẻ bắt đầu bữa sáng với món ăn bổ dưỡng này để đảm bảo hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh và loại bỏ nỗi lo khó đi tiêu ở trẻ.
Nói đến tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa thì không thể bỏ qua sữa chua. Sữa chua có chứa men vi sinh, một thành phần quan trọng trong việc sản xuất các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa. Men vi sinh sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn, hấp thu tốt các chất dinh dưỡng và chống táo bón hiệu quả.
Bên cạnh việc tìm hiểu trẻ bị táo bón nên ăn gì thì cha mẹ cũng nên biết thêm những loại thực phẩm mà trẻ bị táo bón không nên ăn.
Trẻ bị táo bón nên hạn chế ăn đồ chiên rán, thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn. Bởi những thực phẩm này chứa nhiều chất béo và chất bảo quản sẽ khiến tình trạng táo bón trở nên trầm trọng hơn.
Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt dê,... thường chứa lượng chất béo cao làm cho cơ thể tiêu hóa lâu hơn. Do đó, bạn có thể thay thế thịt đỏ bằng thịt trắng như thịt gà, bởi trong loạt thịt này có chứa hàm lượng collagen thấp giúp cho việc tiêu hóa ở trẻ dễ dàng hơn.
Chuối xanh, ổi, hồng xiêm chứa pectin, tanin hút nước từ phân khiến phân càng cứng hơn. Vì vậy, mẹ cần chú ý không cho trẻ ăn những loại quả này và những loại thực phẩm có vị chát khác.
Gluten là một loại protein có trong nhiều loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, kamut và triticale. Một số trẻ có thể gặp tình trạng táo bón sau khi tiêu thụ thực phẩm chứa gluten.
Ngoài ra, có một số trường hợp trẻ không dung nạp được gluten, một tình trạng được gọi là không dung nạp gluten hoặc bệnh celiac. Khi tiêu thụ gluten, hệ miễn dịch của chúng tấn công đường ruột, gây tổn thương nghiêm trọng. Do đó, trẻ cần tuân thủ một chế độ ăn không chứa gluten.
Quả hồng là một loại trái cây phổ biến ở Đông Á và có khả năng gây táo bón ở một số trẻ. Đặc biệt, quả hồng chứa một lượng lớn tannin, một hợp chất được cho là có khả năng làm giảm sự tiết và co bóp của ruột, từ đó làm chậm quá trình tiêu hóa.
Các loại ngũ cốc đã qua chế biến đã bị mất đi một lượng lớn chất xơ. Lượng tinh bột trong loại thực phẩm này sẽ khiến trẻ khó tiêu hóa. Thay vào đó, hãy cho trẻ sử dụng các loại ngũ cốc dành cho trẻ ăn dặm để hạn chế tình trạng táo bón.
Nếu có thể của trẻ nạp quá nhiều đường thì sẽ tạo thêm gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Bánh kẹo và nước ngọt có gas không những không cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể mà còn khiến trẻ bị đầy bụng, đầy hơi.
Theo một nghiên cứu ở Nhật, tỷ lệ táo bón (< 3 tuần) là 1,37%, thấp hơn đáng kể so với các nước phương Tây (Ý là 17,6% và Mỹ là 5%). Sự khác biệt lớn về tỷ lệ táo bón có thể là do đặc trưng của từng quốc gia và văn hóa ẩm thực khác nhau. Bên cạnh đó, dựa vào Tổng quan hệ thống về dịch tễ học táo bón có thể thấy tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em là từ 0,7% đến 29,6% (trung bình 12%)
Thế nên, việc xây dựng hệ tiêu hóa khoẻ mạnh đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hệ miễn dịch của trẻ. Việc bổ sung dinh dưỡng giúp hấp thụ tối ưu dưỡng chất và sản sinh ra các loại vi khuẩn có lợi có thể hỗ trợ hệ tiêu hoá của trẻ sản xuất các chất kháng thể chống lại bệnh tật.
Cụ thể, hệ chất xơ Prebiotics scGOS/lcFOS có trong sữa được pha chế theo tỷ lệ phân bố 9:1 đã được hơn 40 nghiên cứu lâm sàng và 90 công bố khoa học chứng minh giúp tăng số lợi khuẩn, giảm số hại khuẩn, cải thiện số lần đi tiêu và giúp phân mềm hơn...
Ngoài ra, sự hỗ trợ của thành phần Prebiotics sẽ giúp làm tăng lượng lợi khuẩn cho đường ruột. Lợi khuẩn này sẽ tạo ra các vitamin, axit béo, tái hấp thu các axit mật nên cải thiện tần suất và chất lượng phân, qua đó, giảm táo bón. Do đó, lựa chọn sản phẩm từ sữa có hệ dưỡng chất SYNBIOTIC sẽ giúp tăng hệ vi sinh đường ruột, giảm khả năng mắc các bệnh về tiêu hóa của trẻ.
Bài viết trên Aptaclub đã cung cấp đến bạn những thông tin về vấn đề trẻ bị táo bón nên ăn gì. Đặc biệt, với hệ tiêu hoá còn non nớt, tình trạng táo bón của trẻ vẫn tiếp diễn sau khi đã thay đổi thực đơn, ba mẹ nên tìm đến và tham khảo các thông tin y khoa của bác sĩ. Hy vọng bài viết hữu ích này mang lại góc nhìn cụ thể và hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc trẻ nhỏ. Bạn vẫn có thể truy cập vào website: https://www.aptaclub.com.vn/ để tìm hiểu thêm nhé!
Tâm Bình. Trẻ bị táo bón nên kiêng ăn gì. 18 thực phẩm cha mẹ chớ bỏ qua [Online]. 2021. Tham khảo tại: https://tambinh.vn/tre-bi-tao-bon-nen-an-gi-kieng-gi/#ftoc-heading-17 [Truy cập 5/2024]
VINMEC. Nên cho bé ăn gì hết táo bón nhanh? [Online]. Tham khảo tại: https://vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/nen-cho-be-an-gi-het-tao-bon-nhanh/ [Truy cập 5/2024]
NUTRIHOME. Top 12 thực phẩm trị táo bón ở trẻ [Online]. 2020. Tham khảo tại: https://nutrihome.vn/thuc-pham-tri-tao-bon-cho-tre/ [Truy cập 5/2024]
Friso. Trẻ bị táo bón nên ăn gì ? 17 thực phẩm trị táo bón cho trẻ [Online]. Tham khảo tại: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/kham-pha-thuc-pham-tri-tao-bon-cho-tre?[Truy cập 5/2024]
VINMEC. Trẻ bị táo bón nên ăn gì? [Online]. Tham khảo tại: Trẻ bị táo bón nên ăn gì? | Vinmec [Truy cập 5/2024]
HealthyChildren.org. Đồ uống được khuyến nghị cho trẻ em từ 0-5 tuổi [Online]. Tham khảo tại: https://www.healthychildren.org/English/healthy-living/nutrition/Pages/Recommended-Drinks-for-Young-Children-Ages-0-5.aspx [Truy cập 5/2024]
Taketoshi Yoshida, Kenta Matsumura, Akiko Tsuchida, Kei Hamazaki, Hidekuni Inadera. Mối tương quan giữa sinh mổ và táo bón ở trẻ sơ sinh: Nghiên cứu về Môi trường và Trẻ em Nhật Bản (JECS). 882 (2018)
NIH. Vai trò của thịt gia cầm trong chế độ ăn uống cân bằng nhằm duy trì sức khỏe và cân bằng thể chất: một tài liệu đồng thuận của Ý [Online]. 2015. Tham khảo tại: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4462824/ [Truy cập 5/2024]
HealthifyMe. Thịt gà trắng hay thịt gà đen – Loại nào tốt hơn cho sức khỏe? [Online]. 2022. Tham khảo tại: https://www.healthifyme.com/blog/white-or-dark-meat/ [Truy cập 5/2024]
NIH. Dịch tễ học về táo bón ở trẻ em và người lớn: một tổng quan hệ thống [Online]. 2011. Tham khảo tại: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21382575/ [Truy cập 5/2024]
Healthyline. 7 loại thực phẩm có thể gây táo bón. [Onlines]. Tham khảo tại: https://www.healthline.com/nutrition/8-foods-that-cause-constipation [Truy cập 5/2024]
Chúng tôi luôn sẵn sàng để tư vấn và giải đáp những thắc mắc của mẹ về vấn đề chăm sóc và dinh dưỡng cho bé.