Các bậc phụ huynh chắc chắn dễ dàng nhận ra nhu cầu thể chất của bé - đó là được cho cung cấp nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, được che chở, được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc y tế tốt. Nhưng cha mẹ không dễ gì nhận ra nhu cầu cảm xúc của bé sơ sinh hay trẻ nhỏ, vì ở tuổi này các bé vẫn đang trong giai đoạn học cách giao tiếp.

Phương pháp tương tác thấu hiểu hai chiều giữa cha mẹ và con cái là một trải nghiệm cần thiết đối với tiến trình định hình phát triển não bộ ở trẻ nhỏ. Bé sơ sinh và bé chập chững tương tác bằng cách bập bẹ, bằng cách biểu lộ cảm xúc trên gương mặt, bằng các cử chỉ. Trong phương pháp cha mẹ sẽ tích cực và chủ động tương tác với bé bằng chính các cử chỉ đó. Quá trình tương tác hai chiều có vai trò rất cần thiết đối với sự liên kết tín hiệu trong não bộ, nhất là trong giai đoạn đầu đời.

Phương pháp tương tác thấu hiểu trong thuật nuôi dạy con cái sẽ kích thích sự tương tác hai chiều giữa cha mẹ và con cái. Cha mẹ sẽ bày tỏ thái độ, cử chỉ nồng ấm và âu yếm để đáp ứng với các tín hiệu cảm xúc của bé yêu.¹

Dạy con theo phương pháp tương tác thấu hiểu nghĩa là sao?

Hiểu nhu cầu của trẻ là một quá trình phức tạp. Trong quá trình này, chúng ta thường phải quan sát kỹ hành vi của trẻ để hiểu các tín hiệu cảm xúc mà trẻ bày tỏ. Phương pháp này đòi hỏi cha mẹ phải quan tâm con cái chu đáo, và phải thật tâm lý. Cha mẹ phải biết rõ điều gì thường khiến con mình hào hứng, thích thú, giận dữ, hay bình tĩnh.  Phương pháp dạy con này có nhiều hình thái triển khai khác nhau, tùy vào hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ, chúng ta đáp ứng với các tín hiệu phản ứng của bé để biết bé đang bị ốm, chúng ta nói chuyện với bé khi bé thể hiện một lời nhận xét, một biểu cảm trên gương mặt². Phương pháp này cũng sẽ được điều chỉnh linh hoạt tùy vào người tương tác với bé. Thường thì trong những năm đầu đời, mẹ là người thường xuyên làm điều này. Trong mỗi trường hợp, khi chúng ta tương tác với bé trong một tình huống nào đó, chúng ta đang trải qua tiến trình ba bước: ²

1. Quan sát: Quan sát ngôn ngữ cơ thể và tín hiệu cảm xúc từ trẻ, ví dụ như hành vi hay lời nói của trẻ

2. Diễn giải: Diễn giải để hiểu rõ các tín hiệu này, ví dụ: trẻ có đang bị mệt không hay chỉ thể hiện các dấu hiệu cho thấy cảm giác không vui? 

3. Hành động: Hành động tức thời, nhất quán và hiệu quả để đáp ứng nhu cầu của trẻ.

Tại sao dạy con bằng phương pháp tương tác thấu hiểu lại quan trọng đến thế?

Dạy con theo phương pháp tương tác thấu hiểu là một kỹ thuật hiệu quả có khả năng cải thiện sức khỏe và sự phát triển của bé trong phạm vi ngắn hạn cũng như về lâu dài, thậm chí tác động đến cấp độ di truyền. Bộ gien bé thừa hưởng từ cha mẹ không phải là bộ gien tĩnh hoặc cố định vĩnh viễn mà nó có thể được kích hoạt hoặc ngừng kích hoạt tùy vào các trải nghiệm của chính bé. Tiến trình này định hình cấu trúc của não bộ đang phát triển, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng sau này bé có khỏe mạnh và sống có ích cho xã hội hay không.

Nếu trong những năm đầu đời mẹ đã cho bé nhiều trải nghiệm tích cực, tới tuổi đi học bé sẽ có phần hồi hải mã trên bộ não lớn hơn các bé khác. Đây là cơ quan thiết yếu có vai trò hỗ trợ bé học tập, ghi nhớ, phản ứng với stress⁶.

Phương pháp dạy con này giúp chúng ta hiểu bé nhiều hơn và biết cách đáp ứng với nhu cầu của bé, điều này có ích lợi rất lớn đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ.

Các nghiên cứu chứng minh: mức độ tương tác của người mẹ có tác dụng bảo vệ quá trình phát triển của bé sơ sinh bị thiếu cân, giảm thiểu các vấn đề, chẳng hạn như bệnh lý tâm trạng u uất và hội chứng sự xã hội^7,8.

Mối quan hệ tương tác có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của bé. Nếu cha mẹ không áp dụng phương pháp này, các bé, đặc biệt là bé chập chững, có thể sẽ phải chịu một số hậu quả bất lợi. Dĩ nhiên là sẽ có nhiều hoàn cảnh và tình huống mà cha mẹ không thể tương tác hoặc đáp ứng nhu cầu của trẻ (đôi khi trẻ đòi hỏi thái quá nữa), cho nên cha mẹ cũng đừng lo lắng quá nếu không thể gần gũi và tương tác với con 100% thời gian.

Tuy nhiên, nếu sợi dây tương tác hai chiều bị gián đoạn, nếu cha mẹ không thể tương tác hoặc thiếu tương tác với bé, quá trình phát triển não bộ của bé có thể bị tác động theo chiều hướng không tốt. Cha mẹ không tương tác với con cái, con cái bị mất cơ hội giao tiếp, khiến chúng bị stress, thậm chí gặp khó khăn trong chuyện học hỏi, thậm chí rối loạn hành vi, hay không khỏe.^1,9